آشنایی با انواع مختلف زنبور عسل
آشنایی با انواع مختلف زنبور عسل
کلاس حشرات یا شش پایان Hexa poda از ۱۸ راسته تشکیل شده یکی از آنها را راست بالان یا بال غشایان Hymenoptera می گویندکه در آن ۸۲ بالا خانواده قرار دارد است این بالا خانواده دارای ۴ خانواده است که یکی از آن ها است که چهار زیر خانواده دارد که یکی از آن ها است و تمام گونه های زنبور عسل در این زیر خانواده قراردارند جنس زنبور Apis است. آشنایی با انواع مختلف زنبور عسل.
در دنیا چهار گونه از زنبوران عسل ارزش اقتصادی دارند که عبارتند از :
زنبور عسل درشت
زنبور عسل کوچک
زنبور عسل هندی یا شرقی
زنبور عسل متوسط اروپایی
منشا آن آفریقا و اروپا بوده و تقریباً در تمام کره زمین گسترده است و قرابت زیادی با زنبور هندی دارد ولی کمی بزرگتر است و برای مناطق معتدله و سردسیر سازش یافته است زنبور عسل معمولی دارای نژادهای زیادی است که پنچ نژاد معروف آن را ذکر می کنیم :
- نژاد کارنیکا ، کانیولان یا خاکستری
- نژاد ایتالیایی
- نژاد قفقازی یا کاقازیا
- نژاد اروپایی یا سیاه رنگ
- نژاد ایرانی)ارمنی یا آناتولی
- نژادهای زنبور عسل گونه معمولی
نژاد کارنیولان یا خاکستری :
در جنوب آلپ است ، رنگ آن خاکستری مایل به قهوه ای، آرامترین نژاد از گونه اروپایی ، زمستان را با تعداد کم و غذای کم سپری می کند ، با شروع گل و گیاه ملکه تخم ریزی را شروع می کند و تا اوایل پاییز ادامه می دهد ، تمایل به بچه طبیعی ندارند ، محصول زیاد ، در تمامی آب و هوا دنیا سازگار است ، غارت خیلی کم اتفاق می افتد ، بالاترین تولید عسل را در یک کندو با ۴ طبق و تولید ۲۲۶ کیلو عسل داشته است.
۲ نژاد زرد ایتالیایی:
زادگاه این زنبور در سیسیل ایتالیاست ، آب و هوای مدیترانه ای) زمستان معتدل و مرطوب و تابستان گرم و خشک( را می پسندد ، در زمستان ایران به درد نقاط کوهستانی نمی خورد ، بیشترین جمعیت روی کره زمین را دارد ، بیشترین تولید گرده ، بدون توجه به گل و گیاه منطقه )قبل از شروع بهار منطقه ( شروع به تخم ریزی می کند و تا پاییز ادامه می دهد ، تولید عسل بالا ، خیلی آرام ، تمایل به ازدیاد تخم و تمایل کم به بچه کندو را دارد.
۱ نژاد قفقازی:
قهوه ای مایل به سیاه تیره تر از نژاد کارنیولان می باشند ، بلندترین خرطوم را ۱میلیمتر( ، قدرت تولید مثل نسبتا زیاد ، زمستان گذرانی در مناطق کوهستانی خوب است، تا اوایل تابستان / دارد ) ۲ اوج تخم ریزی ، بیشترین تولید بره موم ، آرامش، بچه دهی ضعیف از خصوصیات نژادی شان است که در اصلاح نژاد هم به کار می رود و مهم است. در شمال ایران اصلاً سراغ این نژاد نروید چون به رطوبت حساس می باشد و دچار بیماری زونا می شود.
نژاد اروپایی یا سیاه رنگ:
سیاه رنگه و خرطوم کوتاه دارد، تمایل به بچه دادن ندارند و زیاد نیش می زنند و نتوانسته با زنبورداری نوین سازگار شود در محیط باز مهاجم است ، تخم ریزی مکه در بهار کم است و در آخر تابستان زیاد در نتیجه زمستان های سخت را به راحتی سپری می کند، به بیماری های لاروی و پروانه موم خوار حساس است. آشنایی با انواع مختلف زنبور عسل
نژاد ایرانی مربوط به فلات ایران است ، دو بند اول شکم زرد مایل به نارنجی یا زرد کهربایی و موها بور می باشد ، – تولید عسل مثل قفقازی ، تخم ریزی ملکه با شروع بهار به اوج خود می رسد و تا آخر بهار ادامه دارد و در تابستان کم کم کاهش پیدا می کند در نتیجه پاییز و زمستان را با جمعیت کم نسبت به سایر نژادها سپری می کند ،نسبت به بیماری ها مقاوم ، تولید بره موم زیاد ولی کمتر از قفقازی ، تمایل به بچه دادن دارد و به شدت عصبی و نیش بزن است از نظر تولید گرده بعد از زرد ایتالیایی در – رتبه دوم قرار دارد بعنی گرده زیادی تولید می کند.
آشنایی با ساکنین کندو زنبور عسل
در داخل هر کندوی زنبور عسل معمولا یک ملکه و تعداد زیادی کارگر وجود دارد و وقتی که مواد غذایی در کندو کافی ، شرایط آب و هوایی مناسب و کلنی در حال رشد باشد تعداد کمی زنبور نر وجود دارد . تعداد کارگرها و نرها در کندو به عوامل مختلفی بستگی دارد و در طول سال این تعداد تغییر می کند. یک کلنی در فصل رشد حدود ۶۰ هزار کارگر ، دو تا سه هزار نر و یک ملکه دارد که برحسب سن ، فعالیت های کندو بین آن ها تقسیم می شود. حداقل ۸۲۶ تا ۲۶۶ کارگر با یک ملکه برای مدت کمی )حدود سه هفته به اندازه ی عمر یک زنبور کارگر ( قادرند زنده بمانند زنبور از نظر جنسی دو نوع نر و ماده اند. نرها از تخم های غیر بارور و ماده ها از تخم های بارور به وجود می آیند)نر n و ماده ۲ n کروموزومی اند( اختلاف بین کارگرها و ملکه و نرها از نظر ظاهری است نه از نظر ژنتیکی که به مقدار مواد غذایی اصلی در دوران لاروی بستگی دارد نه نوع مواد غذایی. این مواد غذایی اصلی در تغذیه لاروها ژله شاهانه می باشد . که از دو جفت غده شیری مواد پروتئینی و غده آرواره ای اسیدهای چرب ترشح می کند که از اختلاط آن ها ژله شاهانه درست می شود .
روش های صحبت کردن زنبور عسل با همنوعان خود
رقص زنبور ارتعاش که توسط آن، جای کندو ، مرتع ، خورشید و … را به اطلاع دیگر زنبورهای داخل کندو می رساند)رقص دایره ، اگر صفر تا ۸۲ متر منبع غذایی باشد(
فرمون ، بو یا رایحه که به عنوان عامل منحصر به فرد هر ملکه می باشد که از دوقسمت دستورات به کلونی و مشخصات ملکه تشکیل شده است. غده زیر آرواره ای یک عدد می باشد که فقط ملکه دارد علاوه بر آن غده هایی زیر پای ملکه وجود دارد که کمتر فرمون ترشح می کنند.
آشنایی با ساکنین کندو
مراحل رشد و نمو زنبور عسل
ملکه تخم های خود را در ته سلول های شان و عمود بر محور شان با بزاق خود که ترشح می کند می چسباند پس از گذشت سه روز تخم ها باز شده و از آنها لاروهای کوچک سفید رنگی خارج گردیده و بلافاصله توسط مواد غذایی که کارگر ها تهیه می کنند احاطه می گردد و لارو ها در ته سلولها چنبر زده و به تغذیه و رشد خود ادامه می دهند. تمام لاروها که از دو نوع تخم )بارو شده و نشده( بوجود می آیند و به عبارت دیگر سه نوع لارو ) ملکه ،کارگر و نر( در سه روز اول حیات خود را با ژله رویال تغذیه می شوند و بعد از آن بسته به این که لاروها مربوط به کدام گروه می باشند نوع و کیفیت و مقدار غذای آنها تفاوت می کند، تغذیه لارو ملکه با ژله رویال زیادی ادامه می یابد ولی لاروهای کارگر و نر با مخلوطی از گرده و شهد تغذیه می شوند. وقتی لاروها به حداکثر رشد خود رسیدند به دور خود پیله تنیده وکارگران سر این نوع سلول ها را با موم می پوشانند که در این سلول ها لاروها تبدیل به شفیره شده و پس از پایان دوره شفیرگی حشره کامل، پیله و سرپوش سلول های مومی را پاره کرده و از آن خارج می شود. مراحل رشد و تکامل سه گروه یکسانند و طول مرحله تخم در سه گروه ۱ روز دوره لاروی ۰ روز ولی دوران شفیرگی متفاوتی دارند. زنبور برای تکامل از تخم تا زنبور کامل احتیاج به یک دوره دگردیسی دارد که تخم به ترتیب به لارو و شفیره تغییر شکل داده و سرانجام به حشره کامل تبدیل می شود.
تخم : رشته سفید کوچکی توسط ملکه در کف سلول گذاشته می شود نر یا ماده بودن آن بستگی به ملکه و ساختمان ۱۲ میلی / ۸ میلی متر و وزنش ۶ / ۸ تا ۱ / دارد .این تخم وسط بزاق ملکه به طور عمودی بر کف سلول چسبیده قدش ۱ گرم می باشد. تخم ها در تابستان معمولا کوچکتر از بهارو پاییز می باشند در شرایط طبیعی در هر سه نوع زنبور تقربیا ظرف سه روز پوسته خارجی تخم پاره شده و یک لارو از آن خارج می گردد. غالبا سن تخم ها با زاویه ای که با کف سلول دارند می توان تشخیص داد روز اول کاملا عمود ، روز دوم کمی خمیده و روز سوم قبل از پاره شدن پوسته خارجی آن در کف سلول قرار می گیرند. مدت زمانی که جنین اولین حرکت را در زیر پوست دارند تا موقعی که از آن خارج می گردد ۱۶ الی ۰۶ دقیقه می کشد. آشنایی با انواع مختلف زنبور عسل
لارو: لارو پس از خروج برای تکامل بایستی چند مرحله مختلف را برای رشد خود بگذراند. ۲ میلی متر ، – / ۸ لارو خمیده که بعد از تفریخ شبیه کرم کوچکی است که حلقه وار در کف سلول قرار دارد. با طول ۸ وظیفه آن خوردن موادی است که از کاگران دریافت می کند که در هر سه نوع لارو در روزهای اول غذا دادن یکسان و مقدار آن بینهایت زیاد است که توسط زنبوران دایه در کف سلول ریخته می شود و بطوری که زنبورها از پهلو در آن شناور می شوند و سلولهای پرورش ملکه بیش از سایرین مورد توجه قرار می گیرد و غذای زیادتری در اختیارشان می گذارند. آشنایی با انواع مختلف زنبور عسل
دوران قبل از شفیرگی :
هنگامی که لارو خمیده در کف سلول مکان کافی نداشته باشد از حالت خمیدگی درآمده تمام فضای سلول را در بر می گیرد و سر لارو به طرف درب سلول می باشد و درب سلول ها توسط کارگران مسدود می شود. ولی در سلول ملکه قبل از رسیدن به این حالت درب شاخون جهت عدم سقوط لارو بسته می شود .در این موقع لارو ها برای اولین بار مواد زائد را از بدن خارج کرده خود را داخل سلول پیدا می کنند که توسط سلول های ترشحی در زیر دهان تولید می شود.
شفیره:
حشره در اثر مصرف چربی و گلیکوژن) ذخیره بدنی( که با کاهش وزن توام است کم کم داخل سلول از حالت لاروی تبدیل به شفیره که شباهت زیادی به حشره کامل ولی بی رنگ دارد و چند روز جهت تیره تر شدن رنگ خود را می گذارند که در سه نوع زنبور مدت آن مختلف است. آشنایی با انواع مختلف زنبور عسل
دیدگاه‌ها